Bir Arkadaşınızın Psikoterapiye İhtiyaç Duyduğunu Nasıl Anlarsınız? Onu Yardım Almaya Nasıl İkna Edersiniz?
Bazen bir insanın duygusal olarak mücadele içinde olduğu pek açık değildir. Bir arkadaşınızın sadece hayatın günlük zorluklarıyla mı uğraştığını yoksa depresyon, bipolar bozukluk, madde bağımlılığı veya profesyonel dikkat ve tedavi gerektiren bir anksiyete bozukluğu gibi daha büyük, daha ciddi bir sorunla mı mücadele ettiğini nasıl anlayabilirsiniz?
Her akıl sağlığı durumunun kendine özgü belirti ve semptomları vardır. Bununla birlikte, genel olarak, aşağıdaki durumlar gözlendiğinde profesyonel yardım gerekebilir:
Aşağıdaki maddelerden herhangi biri zamanla daha yoğun görünüyorsa veya; iki veya daha fazla hafta sürüyorsa, profesyonel yardım alma zamanının geldiğini unutmamak önemlidir (Ulifline, tarih yok).
• Kişilik, iştah veya uyku düzeninde belirgin değişiklikler varsa,
• Sorunlarla veya günlük aktivitelerle başa çıkmada sorunlar yaşıyorsa,
• Normal aktivitelerden kopma veya çekilme hissi, kendini soyutlama yaşıyorsa,
• Aşırı kaygı veya uzun süreli üzüntü, boşluk veya ilgisizlik hissediyorsa,
• İntihar veya başkalarına zarar verme hakkında düşünceler veya ifadelerde bulunuyorsa,
• Alkole başlama veya kullanımını artırma, madde kötüye kullanımı varsa,
• Aşırı ruh hali değişimleri, aşırı öfke, düşmanlık veya şiddet içeren davranışlar gözleniyorsa, (Mayoclinic, 2019)
• Eskiden sevdiği şeylerden zevk almamaya başlamışsa,
• Ayrılıklar, iş değişiklikleri, ailede ölüm gibi majör yaşam değişiklikleri söz konusuysa,
• Sık sık hasta oluyor ancak medikal bir tanı konamıyorsa,
• Sosyal medyada sağlıksız davranışlarda bulunuyorsa,
• İş yerinde veya okulda performans düşüşü yaşıyorsa,
• Yeni ilişkiler kurmada veya mevcut ilişkileri sürdürmede güçlük çekiyorsa,
• Duygularını düzenlemede güçlük çekme, yoğun duygu patlamaları yaşama (Özellikle erkeklerde depresyon genellikle gözden kaçar çünkü öfkelenmeleri veya sinirlilikleri yanlış bir şekilde erkeksi bir özellik olarak kabul edilir.) (Nazish, 2019)
Bir Arkadaşı Yardım Almaya Nasıl İkna Edersiniz?
1. Önerinizin bilgiye dayandığından emin olun: Ne önerdiğinizden emin olmak ve onu kendi isteklerinizden ayırmak önemlidir. Birisiyle anlaşamadığınız için, sevmediğiniz şekillerde değişmeye başladılar diye onların farklı şekilde davranmasını istiyorsanız, mutlaka danışmanlığa ihtiyaçları olduğu anlamına gelmez.
2. Sohbeti ciddiye alın: Önerinizi gelişigüzel bırakmamaya çalışın. Birine yardım alması gerektiğini söylemek ciddi bir şeydir ve ciddi bir konuşmayı hak eder. Bu konuda hazırlıksız davranmak büyük olasılıkla diğer kişiyi şüpheli hale getirebilir veya hatta durumunu ciddiye almadığınızı düşünmesine neden olabilir ve bu da onlara umduğunuzdan tam tersi bir izlenim verir. Devam edin ve onlara önemli bir konuşma yapmak için zaman ayırmanız gerektiğini söyleyin.
3. Onları terk etmeyeceğinizi netleştirin: Arkadaşınız depresyondaysa, düşük ruh halleri nedeniyle "ondan kurtulmaya" çalıştığınızı düşünmeleri oldukça olasıdır. Kendinizi bir terapistle değiştirmeye çalışmadığınızı ve onlar için orada olacağınızı anladıklarından emin olun. Sevdiklerinize, bir danışman veya psikoterapistin bir arkadaş veya aile üyesi ile aynı olmadığını, ancak tarafsız bir destek ve yeni bir bakış açısı sunma kapasitesi ile dinleme ve anlama açısından oldukça gelişmiş bir yardım sunabileceğini bildirin.
4. Nerede ve nasıl konusunda duyarlı olun: Diğer kişinin mahremiyetine saygı gösterin. Önerinizi başkalarının önünde, başkalarının duyabileceği bir yerde ya da hassas olduklarını bildiğiniz bir yerde yapmayın. Acele etmek işleri kolaylaştırmaz. Onları kötü bir anda yakalamayın. Yorgun olduklarında, meşgul olduklarında ya da bir etkinlik esnasında onları köşeye sıkıştırmayın. Rahatladıkları ve dikkatlerinin dağılmadığı bir zaman bulmaya çalışın. Ve en önemlisi, terapiye gitme önerisini bir kavgada onlara karşı bir silah olarak kullanmayın. Bu, bir kişinin yardım arama fikrine tamamen kapanması için kesin bir yoldur.
5. Konuyu siz ve onlar arasında tutun: Başkalarının ne söylediği ya da söylemediği ve düşündüğü ya da düşünmediği önemli değil, bu konuşma siz ve sevdikleriniz arasındadır. Eğer başka birisini işin içine sokarsanız bu da onları savunmaya zorlar. Kimse arkasından konuşulduğunu hissetmekten hoşlanmaz ve depresif bir kişi her zamankinden daha hassas olabilir. Çete halinde hissetmek onların bunalmış hissetmelerine ve zaten yaptıklarından daha fazla yanlış anlaşılmalarına neden olabilir. Bir terapistin desteğini bir kenara bırakıp sizin desteğinizi bile geri itebilirler. Dolayısıyla, endişesi olan birden fazla kişi varsa, söz konusu kişilerle ayrı ayrı konuşun. Ayrıca terapiye giden tanıdığınız başka birinden bahsetmeden önce dikkatlice düşünün. Bazı insanlar bir başkasının olumlu deneyimini duymakla ilgilenebilir, ancak bu sizin kendi deneyiminiz olmadığı sürece bir ikna taktiği gibi görünebilir ve bu da karşı tarafa baskı hissettirebilir.
6. Savunmalara hazırlıklı olun: Terapiye gitmelerini önerdiğiniz için birisi ilk başta oldukça aşağılanmış hissedebilir. Üzülürlerse kişisel olarak almamaya ve terapiye kendi olumlu bakış açınızı gösteren yanıtlar vermeye hazır olun. Ardından, savunma sonucu çıkarabilecekleri herhangi bir karşı argüman için yanıtları hazırlayın. Araştırmak için zamanları olmadığını söyleyeceklerinden şüpheleniyorsanız, iyi bir yerel danışman veya psikoterapistten bazı potansiyel adaylar bulmak veya onlara gidebilecekleri web sitelerinin bir listesini sunmak isteyebilirsiniz. Paranın onlar için bir sorun olacağını biliyorsanız ya düşük ücretli bir danışmanlık ya da ücretsiz bir destek grubu bulabilir ya da sizin için kolaysa ilk birkaç seans için ödeme yapmayı teklif edebilirsiniz.
7. Tüm empatinizi verin, ancak sempati duymayın: Empati, birinin neler yaşadığını anlamaya çalışmak anlamına gelirken, sempati birisine yaşadıklarından dolayı acımak anlamına gelebilmektedir. Birine acımak, onlar için üzüldüğünüz ve kendinizi onun üzerine koyduğunuza dair çağrışımlara sahiptir. Bu, birisinin mücadeleleri için utanmasına neden olur.
8. Gerçeklere bağlı kalın: Genellemeler tartışmaya yol açar. Örneğin arkadaşınıza veya sevdiğiniz birine ruh hallerinin dengesiz olduğunu söylemek yerine, son bir ay içinde yaptıkları tek yanlış şeyin yemek yakmak olduğu halde gözyaşlarına boğulduklarını veya ütüyü fişten çekmeyi unuttuğunuz için size bağırdıklarını söyleyin. Örneğin, yorgun göründüklerini söylemek yerine, son üç haftadır sabah 5'te size mesaj gönderdiklerini fark ettiğinizi belirtin.
9. Dilinize dikkat edin: Diğer kişiyi duygusal veya zihinsel zorlukları için suçlanmış hissettirmemeniz çok önemlidir. Depresyonları veya düşük ruh halleri aranızda sürtüşmeye neden olmuşsa ve onlara kızgınsanız, bu başka bir zaman için ayrı bir sohbettir veya belki de terapi önermeden önce başa çıkabilmek için birlikte terapiye gitmeniz gerektiği anlamına bile gelebilir. Cümlelere "sen/siz" yerine "ben" ile başlayarak suçsuz ve yargısız bir dil kullanın. Örneğin, "Terapinin yararlı bir seçenek olabileceğini düşünüyorum.", "Terapiye gitmelisin." demekten daha yararlı bir şeydir. "Gerekli", "zorunlu" ifadeleri gerçeğe değil düşünceye dayanmaktadır.
10. Olumlu yanları getirin: Terapi, kişinin kendisine bir armağan vermesi gibidir, bir destek hediyesi, yeni bir bakış açısı hediyesi ve ileriye dönük yollar bulma hediyesi. Sizi daha mutlu eden bir gelecek yaratabileceğiniz anlamına gelir. Sadece düşük ruh hallerine ve ne kadar endişeli olduklarına odaklanmak yerine, bu olumlu yanları eklemeyi unutmayın.
11. Dürüst olun: İşleri arkadaşınız ya da sevdiğiniz kişi için yaşanan sorunu olduğundan daha kolay göstermek cazip gelebilir, özellikle de kırılgan görünüyorlarsa. Olduğundan daha az endişeli olduğunuzu veya terapinin kulağa eğlenceli geldiğini söylemek gibi onlara evet dedirtmek için bir 'numara' düşünmek isteyebilirsiniz. Ancak bu, muhtemelen geri tepecek ve onları manipüle edilmiş hissettirecektir. İyi niyet ve nezaketle konuşulan gerçek, söylediğimiz şey zor olsa bile daha iyi çalışma eğilimindedir ve çoğu zaman daha etkilidir.
12. Ve nihayetinde, karar vermeyi onlara bırakın: Birini ne kadar önemsiyorsanız önemseyin hayatınızı onun için sürdüremezsiniz. Şu anda terapiye gitmek istemiyorlarsa onları buna zorlamaya çalışmak, asla gitmek istemeyecekleri veya sizi uzaklaştıracakları anlamına gelebilir. Bu da en çok ihtiyaç duydukları anda destek sistemlerini küçültmek anlamına gelebilir. Nasıl hissettiğinizi olabildiğince açık, dürüst ve nazik bir şekilde paylaşın ve onlarla paylaştığınız bilgileri hazır olduklarında kullanacaklarını bilin. Sonra tüm sabrınızı toplayın ve seçimlerini kendilerinin yapması için onlara bırakın. (Jacobson, 2014)
Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.
KAYNAKÇA:
Jacobson, S. (2014). How ToTellYourFriendOrLovedOneTheyMightNeedCounselling. Erişim Adresi: https://www.harleytherapy.co.uk/counselling/tell-friend-loved-one-need-counselling.html
Mayoclinic. (2019). When Is Evaluation orTreatmentNeeded?. Erişim Adresi: https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/mental-health/art-20044098
Nazish, N. (2019). 10 Sure SignsYouNeedToSee A Therapist. Erişim Adresi: https://www.forbes.com/sites/nomanazish/2019/09/20/10-sure-signs-you-need-to-see-a-therapist-and-how-to-find-the-right-one/?sh=204f43de501b
Rauch, J. (2015). 7 Signs Someone YouKnowNeedsTherapy. Erişim Adresi: https://www.talkspace.com/blog/7-signs-someone-you-know-needs-therapy/
ULifeLine. (t.y). How ToTellIf A FriendStruggling. Erişim Adresi: http://www.ulifeline.org/articles/468-how-to-tell-if-a-friend-is-struggling
