Dopaminin vücudumuzda bir çok görevi var. Tam bir İsviçre çakısı diyebiliriz. Ama biz bu yazıda öncelikle ödül sistemi üzerine etkisini konuşacağız.
Dopaminin “iyi hissettiren” nörotransmitter olduğunu duymuş olmalısınız. Bir çok açıdan bu ismi hak ediyor. Ek olarak başka nörolojik ve fizyolojik işlevlerde de rol oynar. Motor fonksiyon, ruh hali ve hatta karar vermemizde katkıda bulunan bir moleküldür.
Beyniniz bir ödül beklediğinde dopamin salınır.Belirli bir aktiviteyi zevkle ilişkilendirmeye başladığınızda, dopamin seviyelerini yükseltmek için sadece beklenti bile yeterli olabilir. Belirli bir yemek, seks, alışveriş veya zevk aldığınız herhangi bir şey olabilir.
Örneğin, fırında kurabiye piştiğini varsayalım. Onların pişerken kokusunu aldığınızda veya fırından çıktıklarını gördüğünüzde beyniniz dopamini artırabilir. Onları yediğinizde, dopamin seli bu özlemi pekiştirmek ve gelecekte onu tatmin etmeye odaklanmak için hareket eder.Bu bir motivasyon, ödül ve pekiştirme döngüsüdür.
"İyi hissetme" işlevinin yanı sıra, dopamin birçok vücut işlevinde yer alır:
- Kan akışı
- Sindirim
- Yürütücü işlevler
- Kalp ve böbrek fonksiyonu
- Hafıza ve odaklanma
- Ruh hali ve duygular
- Motor kontrolü
- Ağrıyı işleme
- Pankreas fonksiyonu ve insülin regülasyonu
- Zevk ve ödül arama davranışı
- Uyumak
- Stres tepkisi
Dopaminin tek başına hareket etmediğini unutmayın. Serotonin ve adrenalin gibi diğer nörotransmitterler ve hormonlarla çalışır.
Dopamin Sizi Nasıl Hissettiriyor?
Doğru miktarda dopamin genellikle oldukça iyi bir ruh hali ile birlikte gider. Öğrenme, planlama ve üretkenlik için idealdir.
Dopamin şu duygulara katkıda bulunur:
- Uyanıklık
- Odak
- Motivasyon
- Mutluluk
- *Bir dopamin seli, geçici öfori duyguları üretebilir.
- Dopamin eksikliğiniz olup olmadığını söyleyebilir misiniz?
- Düşük dopamin, en iyi ruh halinde olmamanızın bir nedenidir.
- Azaltılmış uyanıklık
- Konsantrasyon zorluğu
- Daha az motivasyon ve coşku
- Zayıf Koordinasyon
- Hareket zorlukları
- Uyku eksikliği dopamin seviyelerini düşürebilir
Dopamin eksikliği sizi uykulu yapabilir - ancak uyumamak da dopamininizi düşürebilir.
Özetle, biraz biz onu kontrol ediyoruz, biraz da o bizi.
Dopaminli günler!
Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.
