Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavi Yöntemleri, Belirtileri

Vajinismus Nedir?

Vajinismus, Kadının cinsel ilişkiye girmek istemesine rağmen kontrolü dışında vajina kaslarında gerçekleşen kasılma sonrasında penisin vajinadan içeri girmesinin engellenmesi durumudur. Esnek ve kaslı bir yapıya sahip olan vajina bu kasılma ile sağlıklı bir cinsel ilişkinin yaşanmasını engeller. Bu duruma sebep olan birçok psikolojik ve fizyolojik neden bulunmaktadır. Ülkemizde her 10 kadından 1’i bu bozukluktan şikayetçidir.

Vajinismus Belirtileri Nelerdir?

Vajinismus belirtileri; belirtilerin derecelerine göre kişiler arasında farklılık gösterir. Genel olarak belirtiler:

1. Cinsel ilişki esnasında, vajinada ilişkiyi neredeyse imkânsız kılacak derecede şiddetli kasılmalar görülmesi,

2. Cinsel istek ve arzunun yeterince olmasına rağmen kendini kapatma zorunluluğunun hissedilmesi,

3. Cinsel ilişkide bacakları bir bariyer olarak kullanarak vajinayı tamamen kapatma isteği gelmesi,

4. Tampon ve fitil tipi tıbbi durumlarda dahi aynı korkunun yaşanması,

5. Cinsel birliktelik gerçekleşse dahi spazmlardan dolayı vajinada ağrı, acı veya yanma hissedilmesi,

6. İlişki sırasında ya da öncesinde yoğun anksiyete kaynaklı terleme, titreme, nefes almada zorluk gibi fizyolojik belirtilerin görülmesi,

7. Vajinada yeterli ıslanma olmaması,

8. Jinekolog muayenesinde aşırı kaygılanma ve huzursuzluk duyulması

9. Jinekolog muayenesinde vajinada istemsiz kasılmaların görülmesi

Yukarıdaki belirtilerden bir veya daha fazlası sizde varsa vajinismustan şüphelenebilirsiniz.

Vajinismus Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?

Yukarıdaki belirtileri sizde var olup olmadığını gözlemleyerek vajinismus sorunu yaşayıp yaşamadığınıza karar verebilirsiniz. Bu belirtileri incelerken öncelikle şu durumun farkında olunmalıdır. Belirtilerin hepsinin sizde bulunması gerekmez. Örneğin bir grup hastada cinsel ilişki esnasında panik atak düzeyinde bedensel belirtiler olurken bir grup hastada bu belirtilerin hiçbiri görülmeyebilir. Eğer siz yeterli arzu ve istek olmasına rağmen cinsel ilişkiye giremiyorsanız ya da kısmi bir cinsel birliktelik gerçekleşiyorsa ya da cinsel ilişki esnasında ağrı ve acı yaşantılanıyorsa vajinismus sorunu yaşıyorsunuz demektir.

Vajinismus Tanısı Nasıl Konur? 

Bu cinsel işlev bozukluğunun tanısı jinekologlar tarafından gerçekleştirilen değerlendirme sonrasında konulur. Cinselliğin tabu olarak algılandığı toplumlarda doktora başvurulması esnasında hastalar sıkıntı çekebilirler. Bu konuda hassas davranılarak kişinin psikolojik durumu göz önünde bulundurularak yapılan fizik muayene ile bu tanı konabilir. Kişiler cinsel ilişki esnasında yaşadıkları korku ve kaygının benzerini muayene odasında da gösterirler.

Vajinismus Hastaları Cinsel İlişkide Neler Yaşar?

Vajinal kasların istemsiz kasılması ile gerçekleşen bu durumda genellikle ön sevişmede bir sorun yoktur, hatta kişide cinsel birleşme öncesi olan ıslanma ve arzu vardır. Fakat uzayan vajinismus durumlarında cinsel isteksizlikte tabloya eklenir. Bu hastalıktan muzdarip kadınlar cinsel ilişki esnasında bacaklarını kapatır, kasılma sonrasında eşini iter ve başarısız bir cinsel birliktelik sonrası yetersizlik, suçluluk düşünceleri ile birlikte psikolojik etkilenme durumu gerçekleşir. Bir süre sonra tekrarlayan başarısız denemelere binaen ilişkiden kaçar ve erteler. Mevcut durumun devamı bedensel bir eksiklik olarak algılanabilir ve keyif alması gereken doğal ve olağan olan cinselliği yaşayamama durumu gerçeklemiş olur.

Vajinismus Nedenleri Nelerdir?

Bu durumun psikolojik ve yapısal nedenleri olabilmektedir. Ağrı yaşayacağı hissine kapılan vücut istemsiz bir şekilde vajinal kasları kasarak kendini bir nevi korumaya alır. Cinsel ilişki rahatsızlık verici ve ağrılı oldukça bu kasılmanın derecesi artar ve ilişki doğal seyrinden çıkarak kaçınılması gereken, korkulması gereken bir durum olmaya başlar.

Psikolojik Nedenler

1. Korku: Cinsellik konusunda kişilerde bulunan eksik ya da yanlış bilgilenmeler kaynaklı korku olabilmektedir. Abartılı ilk gece hikayeleri, ilişkide ağrı ve acı beklentisi, doku yırtılması ve iyileşememe korkusu, bekaretle ilgili mitler, vajinanın dar ve küçük olması dolayısıyla penisin girmesinin imkansız olduğu düşüncesi bulunmaktadır.

2. Kaygı: Kadının kendisini özgüvensiz, başarısız hissetmesi, aşırı stresli, kaygılı ve panik yapıya sahip olması da nedenleri arasındadır.

3. Travmatik Olaylar: Geçmişte yaşadığı cinsel istismar, taciz ya da tecavüz gibi travmatik olaylar, ensest ilişkiye maruz kalınması, ebeveynlerinin cinsel ilişkilerine şahit olma gibi travmalar ileride cinsel ilişki kurmasını engelleyebilir.

Ankara Papillon Akademi psikiyatri merkezinden randevu almak için linke tıklayabilirsiniz.

Yapısal Nedenler

1. Vajinanın fizyolojik olarak kısa olması, vajina içinde engel olması

2. Kızlık zarının yapısal anomalileri, küçük ve büyük dudak anomalileri

3. Vajinal enfeksiyonlar

4. Bartholin kisti ve apsesi

5. Pelvik Inflamatuar Hastalığı

6. Vulvar Vestibulitis Hastalığı

7. Zor vajinal doğum 

8. Menopoz ve hormonal değişiklikler sonrası yetersiz vajinal ıslaklık 

Vajinismus Çeşitleri Nelerdir?

Vajinismus kimi kadınlarda ilk cinsel ilişki esnasında olabilirken, kimi zaman ise daha önce cinsel ilişki esnasında hiçbir problem yaşamayan kadınlar da yaşadıkları travmatize edici bir olaya bağlı olarak zaman içinde de gelişebilmektedir. Bu yüzden, ortaya çıkış zamanına göre primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olarak iki şekilde ele alınmaktadır.

Primer Vajinismus

İlk cinsel deneyim yaşanma girişimi ile ortaya çıkan dolayısıyla cinsel ilişkinin hiç gerçekleşememesi durumudur. ‘Yaşam boyu vajinismus’  olarak isimlendirilir. En sık görülen vajinismus türüdür. Genel olarak altında yatan sebep ilk gece korkusudur.

Sekonder Vajinismus

Cinsel hayatının normal olduğu bir dönemden sonra kadının ağrılı bir jinekolojik muayene, düşük, kürtaj, kötü cinsel deneyim, zor bir doğum gibi travmatik olaylar yaşamasına müteakiben ortaya çıkan duruma sekonder vajinismus denir.

Vajinismus Kendiliğinden Geçer mi?

Genelde vajinismusun basit bir korku olarak değerlendirilmesi bu gibi sorulara neden olmaktadır. Oysaki bu hastalık vajinal kasların istemsiz kasılmasına bağlı olarak oluşmaktadır. Pek çok kişi, 1 defa ilişkiye girmeyi başarırsa bu durumun geçeceğini düşünür. Fakat böyle bir durum söz konusu değildir. Vajinada bir engel ya da kapalı olan 1 defa ilişkiye girince açılacak olan bir duvar, zar benzeri yapılar yoktur. İlişkiye girmeyi engelleyen şey kasların kontrolsüz kasılması olduğu için bu durumun profesyonel destekle çözülmesi gerekmektedir. Burada kasların kontrolünün öğrenilmesi, anksiyete kontrolü ve bilişsel müdahalelerin tedavi sürecine eklenmesi gerekmektedir.

Vajinismus Tedavisi Nasıl Olur?

Bu hastalık tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Öncelikle kişi yaşadığı durum hakkında bir farkındalığa sahip olmalı ve problemin bir cinsel işlev bozukluğu olduğunu kabullenmelidir. Tedavi yöntemi bir dizi araştırmaya binaen belirlenmelidir. Kişinin geçmişinde bu duruma sebep olmuş olabilecek durumlar, primer mi sekonder mi vajinismus yaşadığı ve ne derecede olduğu tespit edilmelidir.

Primer Vajinismus Tedavisi

Yapılan araştırmaların sonuçları, %80-90 oranında psikolojik etmenlerin bu duruma sebebiyet verdiği yönündedir. İlk cinsel ilişki ile ilgili öğrendiği yanlış bilgiler neticesinde hastanın yaşadığı kaygı, korku ve stres gibi olumsuz duygular terapi aracılığıyla giderilmeye çalışılır. Bu terapiler genel itibari ile kadının partneri ile birlikte yapılır. Kadında ya da çiftlerde her iki kişide de cinsellik ile ilgili doğru olmayan, toplum içerisinde kulaktan kulağa yayılan cinsel mitler söz konusu olabilir. Yanlış bilgiler edinmiş ya da cinselliğin bir tabu olduğu çevrede yetişen çiftler birbirinden çekinebilir, dolayısıyla cinsellikle ilgili sorunlarını çözemeyebilirler. Böylesi bir durumda çiftlere vajinismus tedavisi için cinsellik psikoeğitimi verilebilir.

Sekonder Vajinismus Tedavisi

Sekonder vajinismus vakalarına sebep olan olay veya olaylar detaylı incelenerek sorunun kaynağı tespit edilmelidir. Sonrasında uygun bilişsel ve psikolojik tedaviler sürece dahi edilmelidir. Vajinismus, eğer fiziksel bir nedenden de kaynaklanıyorsa fizyolojik nedenleri de belirleyip o doğrultuda tedavi uygulamak gerekir. Bu durumda vajinadaki yapısal bozuklukların düzeltilmesine yönelik genellikle tıbbi tedaviler uygulanır. Tedaviler genellikle himenin (halk arasındaki adıyla “kızlık zarı”) çıkarılması veya vajinal enfeksiyon durumlarında ilaç tedavisi uygulanması şeklindedir. Vajinismus için uygulanan en yaygın tedavi yöntemi vajinanın istem dışı kasılmasını önleyici, kasların esnekliğini sağlayıcı davranışçı uygulamalardır.

Vajinismus Derecesine Göre Tedavi Yöntemleri

Vajinismusun hangi derecede olduğu da tedavi stratejisi açısından önemlidir. Sorunun büyüklüğüne ve ciddiyetine bağlı olarak tedavi süresi değişebilir. İlk derecede olan bir kişi tedaviye daha kolay ve hızlı yanıt verebilir. Bu seviyede jinekolojik değerlendirmeye karşı korku çok azdır. Duruma eşlik eden yoğun kaygı gibi psikolojik belirtilerde yoktur. Cinsel birleşme kısmi olarak gerçekleşmiştir. Çeşitli kas gevşetme egzersizleri uygulaması ve cinsellik konusunda doğru bilgilendirme ile tedavi sağlanabilir. Vajinismus derecesi orta seviyede ise hastanın tedaviye yanıt vermesi biraz daha uzun sürede olabilir. İlk seviyeye göre vajinadaki kasılmalar daha şiddetlidir. Herhangi şekilde cinsel birliktelik söz konusu değildir. Jinekoloji değerlendirmelerine karşı korku vardır.En üst derecede ise durum daha da ciddidir. Hasta muayeneyi kabul etmeyebilir. Cinsel birlikteliğe karşı panik atak belirtileri gösterebilir. Bu durumdaki vajinismus hastaları için bilişsel terapi teknikleri içeren uygun bir tedavi planı oluşturulur.

Vajinismus Tedavisi Ne Zaman Biter?

Tedavide tam olarak düzelme ve sağlıklı cinsel ilişkinin yaşanması için geçen süre hastalığın derecesine göre ve eşlerin tedaviye uyumuna göre değişir. İstekli, tedavi sürecine uyumlu hastalarda ortalama 2-6 hafta içinde tam düzelme sağlanmaktadır. Vajinismus tedavi süresini etkileyen en önemli etmen çiftlerin motivasyonu ve sorunu çözme konusunda gösterdikleri azim ve istektir. Hastanın fiziksel durumu, genel sağlığı, sosyal şartlarının iyi olması, sürece ek zorlayıcı süreçlerin olmaması, duygusal durumu, eş ve ailenin desteği de tedavi süresini etkiler. 

Vajinismus Tedavi Sonrası Geri Gelir Mi?

Bu terapide beceri öğrenimi söz konusudur. Dolayısıyla bu durumun üstesinden gelebilmeyi başaran insanlar hayat boyu bu becerileri uygulayabilirler. Vücuttaki istemsiz vajinal kasılmanın üstesinden gelmeyi hasta öğrendiği için, kas kontrolü ile nüksetme durumunda dahi problem hasta tarafından kolayca çözümlenir.

Vajinismus Nedir? Vajinismus Tedavi Yöntemleri, Vajinismus Belirtileri Hakkında yazımızı beğendiyseniz; Bipolar Bozukluk Nedir? Bipolar Belirtileri Nelerdir?  yazımızı da okumak isteyebilirsiniz.

Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.