VAJİNİSMUS VE TEDAVİSİ
Vajinismus cinsel işlev bozukluklarından en bilinenidir. Düşünülen kanının aksine fizyolojik değil psikoseksüel bir sorundur ve yaygın olarak görülür. Vajinismus ağrı ve/veya korkuyla birlikte cinsel birleşmenin mümkün olmadığı ya da oldukça ağrılı olduğu bir bozukluktur. (Okan ve diğerleri, 2010) Ancak bu korku ve ağrı duyma durumu sadece erkek cinsel organına karşı değil çoğu zaman parmak, tampon, jinekolojik muayenede kullanılan araçlar vb. cisimlere karşı olabilmektedir. Yani sorun sadece cinsel birleşmeyle ilgili olmayabilmektedir. Bunun yanında vajinismus imajinasyon yoluyla da gerçekleşebilir, yani bir objenin ya da penisin vajinaya girişinin hayal edilmesi durumu da kadında korku, kaygı ve/veya ağrıya sebep olabilmektedir. Bu durum da vajinismus olarak adlandırılmaktadır. Vajinismus cinsel ilişkiyi zorlu ya da imkansız hale getirebilen vajinal kaslarda oluşan istemsiz kasılmaların gerçekleştiği bir durumdur. Kişinin gerginliği ve kendini rahat bırakamama durumu bu kasların kasılmasını artırır ve süreci zorlaştırır.
Vajinismus ile ilgili ilk yazılarda sebebinin vajina darlığından kaynaklanabileceği görüşü var olsa da sonraki çalışmalarla cinsel ilişki sırasında kadının cinsel uyarılması gerçekleştiğinde vajinanın esneme kabiliyeti ile neredeyse her büyüklükteki penisi içine alabileceği gerçeği keşfedilmiştir. Yani vajinismus fizyolojik değil psikoseksüel bir sorundur. Bu sebeple tedavisi noktasında da ameliyat ya da genişletme uygulamalarından ziyade cinsellik hakkında psikoeğitim ve psikoterapi önem arz etmektedir, tedavisi bu iki yaklaşım çerçevesinde cinsel terapi olarak yapılmaktadır. Bunların yanı sıra vajina girişini rahatlatacak bir takım egzersizler ve uygulamalar da tavsiye edilebilmektedir.
Önemli olan bir nokta da her cinsel birleşememe durumunu "vajinismus" olarak adlandırmamak gerektiğidir. Ağrılı cinsel birleşmelerin birçok sebebi olabilmektedir, tümüne genel adıyla "disparoni" denilmektedir. Eğer yaşanılan ağrının sebebi psikoseksüelse çoğunlukla vajinismus olarak düşünülür ve tedavi planı ona göre oluşturulur. Bu nedenle eğer cinsel ilişkide bir ağrı duyma söz konuysa öncelikli olarak bir hekim randevusu alınmalı ve jinekolojik müdahale sonrası yaşanan sıkıntının fizyolojik sebepli(enfeksiyon, mantar vb.) olup olmadığı anlaşıldıktan sonra konulan tanıya göre tedavi yapılmalıdır. Konulan tanı vajinismus ise hekimin uygun görmesi ile birlikte cinsel terapi seansları düzenlenebilir. Vajinismus yaşayan kadınlar, doğru tedavi yöntemleriyle (psikoeğitim+psikoterapi) cinsel mitler nedeniyle oluşan kaygı ve korkuyu yenebilir ve sağlıklı bir cinsel hayata sahip olabilir. Yani vajinismus tedavi edilebilir bir bozukluktur. DSM-5 ile birlikte vajinismus alt başlığı kaldırılmış olup disparoni tanısı ile birleştirilerek ‘genito-pelvik ağrı ve penetrasyon bozukluğu’ tanımlaması getirilmiştir (APA 2013).
Vajinismus ile ilgili diğer bir önemli nokta da sadece kadını ilgilendiren bir durum olarak düşünülmemesi gerektiğidir. Vajinismus bir aile problemi olarak ele alınmalıdır. Çünkü yaşanan ağrılı cinsel ilişki durumu hatta bu ilişkiyi hiç yaşayamama durumu eşler arasında uzaklaşma ve eşlerin birbirlerinden kopmalarına neden olabilir. Vajinismus, tıbbi yardım almaktan çekinilerek ve bunu gizleyerek çiftlerin kendi kendilerine deneyerek çözüm bulabileceği bir rahatsızlık değildir. Bunun yanında uzun süre yapılan denemeler cinsel ve duygusal travmalara neden olabilmekte, tedavisi mümkün olan bir problem başka ve daha ciddi yeni sorunlara yol açabilmekte, süreç zorlaşabilmektedir. Uzun bir süre boyunca tedavi edilemeyen vajinismus durumlarında, erkeğin de cinsellikle ilgili algısının değişmesi sonucu sertleşme bozuklukları gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Sims, vajinismus ile ilgili şu cümleleri kullanmıştır: “Araştırmalarıma dayanarak evlilik ilişkisinde her iki eşte de bu kadar büyük bir mutsuzluk yaratan başka bir hastalık bilmiyorum. Ancak bunun kolay, güvenilir ve kesin bir şekilde tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu söyleyebilirim.” (Sims, 1862)
Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.
KAYNAKÇA:
Adworks, S. (n.d.). Cinsel İlişkide Ağrı (Disparoni). Op. Dr. Süleyman Eserdağ. Retrieved January 8, 2021, from https://www.eserdag.com/tr/cinsel-iliskide-agri-disparon
Okan, E. R., ÖZDEL, K., & AYŞE, G. Y. Ö. Vajinismus. Kriz Dergisi, 18(3), 37-46.
Sims, D. J. M. (1862). On Vaginismus and its Treatment’.[Abstracted from American Times and Medical Critic, 2 July 1862]. The Half-Yearly Abstract of the Medical Sciences, 36, 332.
Vajinismus Nedenleri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri | Acıbadem. (n.d.). Acıbadem Sağlık Grubu. Retrieved January 8, 2021, from https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/vajinismus/#tedavi-yontemleri
Yildirim, E. A., Hacioglu Yildirim, M., & Karas, H. (2018). Prevalence of Depression and Anxiety Disorders and Their Relationship with Sexual Functions in Women Diagnosed with Lifelong Vaginismus. Turkish Journal of Psychiatry. https://doi.org/10.5080/u22858
